
IDEA
Cracow Art Week to ewolucja projektu Cracow Gallery Weekend KRAKERS, który od 2012 roku promuje sztukę współczesną w przestrzeni Krakowa, tworzy platformę komunikacyjną, edukacyjną, informacyjną i promocyjną oraz miejsce spotkań ośrodków sztuki niezależnej i mieszkańców miasta.
“Chwilami myślę, że śnię”. I co dzień rano otwieram tę samą księgę i czytam te same słowa, by pogłębić moją wiedzę istotną. I z niej to czerpię pożywienie codzienne dla ducha, a samotny jestem jak pająk w swej sieci. Takim będę do śmierci.
Hasło przewodnie nadchodzącej edycji KRAKERSa pochodzi z 622 upadków Bunga Stanisława Ignacego Witkiewicza – powieści z pogranicza autobiografii i autofikcji, którą wydano dopiero trzydzieści trzy lata po zagadkowej śmierci artysty w 1939 roku. Zapożyczając zdanie z tej pracy, chcemy oddać hołd Witkacemu w sto czterdziestą rocznicę jego urodzin. Zarazem zależy nam jednak na tym, by w dialogu z jego twórczością zastanowić się nad wartością rozmaitych autonarracji w sztuce współczesnej.
Aluzje do osobistych doświadczeń Witkacego są rozsiane w całej jego twórczości. W jego tekstach literackich – i to nie tylko w 622 upadkach Bunga – można odszukać wiele anegdotycznych odniesień do jego własnego życiorysu, które autor wplatał w losy fikcyjnych bohaterów. Zwyczaj ten niewątpliwie przyczynił się do mitologizacji jego sylwetki, a zarazem – do uprzywilejowania neoromantycznych tropów interpretacyjnych w lekturze jego prac. Autonarracje Witkacego utożsamiano stosunkowo często z autostylizacjami na późno-młodopolskiego enfant terrible, dekadenta i ekscentryka. Obecnie można przyglądać się jednak jego twórczości z nieco innej perspektywy – tj. jako wyprzedzającej współczesne zwroty ku autoetnografii i autoteorii zarówno w literaturze, jak i sztukach wizualnych czy performatywnych. W swoich próbach poszerzania granic świadomości, obsesyjnym niemal zwyczaju samoobserwacji, jak również w swojej gotowości do konfrontowania utartych koncepcji filozoficznych czy politycznych z jednostkowym doświadczeniem, Witkacy wydaje się bardzo bliski wielu współczesnym twórcom. „Chwilami myślę, że śnię” to zdanie, w którym odbija się przy tym doświadczenie alienacji charakterystyczne zarówno dla lat na przednówku I wojny światowej – kiedy powstały 622 upadki Bunga – jak i dla świata współczesnego. Witakcy. realistyczne aspekty utrwalonych w formie beletrystycznej przeżyć deformuje i przesłania filozoficzną narracją. Jego bohaterowie robią wszystko, aby swój świat udziwnić, odrealnić. Artyści tworzą dzieła , które są nośnikami ich własnych poglądów, wyrazem osobistych postaw. Opowieść o destrukcyjnej miłości ukazuje nurtujące młodego twórcę problemy ideowe: konflikt fizyczności z metafizyką, zderzenie z pozorami i urojeniami, utrata nadziei, potrzeba miłości i przyjaźni, bliskości fizycznej i duchowej z drugim człowiekiem.
Twórczość wielu artystów dowodzi, że autobiografie, autofikcje i autoteorie nie odzwierciedlają jedynie subiektywnych doświadczeń, ale są również cennymi narzędziami poznania. Nowa szczerość, autoetnografia, intymistyka, transgresja i autokreacja – choćby związana z dragiem – to tylko kilka przykładowych kierunków, które chcielibyśmy eksplorować w tegorocznej edycji KRAKERSa.
Witkacy, wizjoner, Witkacy marzyciel, Witkacy jako twórca wyprzedzający epokę, wybiegający myślami w przyszłość, zarysowujący potencjalne, przyszłe ścieżki rozwoju sztuki, filozofii, życia społecznego.
Cracow Art Week is the evolution of the Cracow Gallery Weekend KRAKERS project, which since 2012 has been promoting contemporary art in the space of Cracow, creating a platform for communication, education, information and promotion as well as a meeting place for independent art centers and city residents. The event returns for its 14th edition to appear in the spaces of Cracow’s art galleries, studios, as well as unusual public and non-public spaces on April 24-30, 2025.
“At times I think I am dreaming.” And every morning I open the same book and read the same words to deepen my essential knowledge. And from it I draw daily sustenance for my spirit, and I am lonely like a spider in its web. Such I shall be until death.
The motto for the upcoming edition of KRAKERS comes from Stanislaw Ignacy Witkiewicz’s 622 Downfalls of Bungo, a novel combining the features of autobiography and autofiction, which was published only thirty-three years after the artist’s mysterious death in 1939. Borrowing a phrase from this work, we want to pay tribute to Witkacy on the one hundred and fortieth anniversary of his birth. At the same time, however, we want to reflect on the value of various self-narratives in contemporary art in dialogue with his work.
Allusions to Witkacy’s personal experiences are scattered throughout his works. In his literary texts – and not only in 622 Downfalls of Bungo – one can find many anecdotal references to his own life story, which the author wove into the fates of fictional characters. This habit undoubtedly contributed to the mythologization of his figure, and at the same time – to the privileging of neo-romantic interpretative tropes in the reading of his works.
Witkacy’s personal narratives have been identified relatively often with self-stylizations on the late Young Poland enfant terrible, decadent and eccentric. Today, however, it is possible to look at his work from a slightly different perspective – that is, as being ahead of contemporary turns toward autoethnography and autotheory in both literature and the visual or performing arts. In his attempts to expand the boundaries of consciousness, his almost obsessive habit of self-observation, as well as his willingness to confront established philosophical or political concepts with individual experience, Witkacy seems very close to many contemporary artists. “At times I think I am dreaming” is a phrase that reflects, at the same time, the experience of alienation characteristic of both the years just before World War I – when 622 Downfalls of Bungo was written – and the modern world.
Witakcy deforms and covers the realistic aspects of experiences recorded in the form of fiction with a philosophical narrative. His characters do everything to make their world strange, unreal. Artists create works, which are carriers of their own views, expressions of personal attitudes. The story of destructive love reveals the ideological problems troubling the young artist: the conflict of physicality with metaphysics, the clash with appearances and delusions, the loss of hope, the need for love and friendship, physical and spiritual closeness to another person.
The work of many artists proves that autobiographies, auto-fiction and self-theories do not merely reflect subjective experiences, but are also valuable tools of cognition. New sincerity, autoethnography, intimacy, transgression and self-creation – if only related to drag – are just a few examples of the directions we would like to explore in this year’s KRAKERS.
Witkacy – the visionary, Witkacy – the dreamer, Witkacy as an artist ahead of his era, looking ahead with his thoughts, outlining potential future paths for the development of art, philosophy, social life.